Waarom veiligheid zo belangrijk is bij ademwerk

Het aanpassen van je ademhaling beïnvloedt je zenuwstelsel. En daarmee je lichaam, emoties, gedachten én bewustzijn. Dat kan helend zijn – maar ook intens. In sommige gevallen is voorzichtigheid geboden, en zijn er situaties waarin je beter geen diepgaand ademwerk doet.

Vooral verbonden ademwerk of andere krachtige ademtechnieken (zoals bewust versneld ademen of gecontroleerde hyperventilatie) kunnen fysieke en emotionele ontlading oproepen. Bij een goede voorbereiding en begeleiding hoort dus ook: weten wat de risico’s zijn.

Start bij ademwerk altijd met bewustzijn en goede begeleiding

Is ademwerk nieuw voor je – en zeker de diepere vormen? Doe het dan nooit zomaar alleen. Werk samen met een ervaren en gecertificeerde ademcoach die kan inschatten wat bij jouw situatie past.

Zorg er ook voor dat je je ademwerk altijd in een veilige setting doet. Het is aangewezen om ademwerk al liggend te doen. Vermijd situaties waarin duizeligheid of flauwvallen gevaar kan opleveren – zoals onder water, in bad, tijdens het rijden of in potentieel risicovolle omgevingen.

Contra-indicaties bij ademwerk: wanneer is ademwerk niet veilig?

De meeste zachte vormen van ademwerk zijn voor vrijwel iedereen veilig. Toch zijn er situaties waarin je beter voorzichtig kunt zijn of bepaalde technieken moet vermijden. Sommige medische of psychische aandoeningen maken diepgaand ademwerk risicovol of onwenselijk. In andere gevallen is extra afstemming of begeleiding nodig.

Hieronder vind je een overzicht van situaties waarin extra voorzichtigheid geboden is, of waarin je het best eerst met een arts of coach overlegt. Let op: dit gaat vooral om intens ademwerk. Rustige ademmeditaties of regulerende oefeningen zijn vaak wél geschikt – mits goed afgestemd.

1. Diepgaand ademwerk wordt afgeraden bij:

Deze omstandigheden gelden als ‘harde contra-indicaties’. Intensieve ademtechnieken met verbonden ademwerk, retenties of gecontroleerde hyperventilatie kunnen hier extra risico’s geven.

• Zwangerschap (vooral bij intensieve technieken) – door verhoogde zuurstof- en CO₂-schommelingen kan dit risico geven voor moeder en kind.
• Ernstige hart- en vaatziekten – ademwerk kan bloeddruk, hartslag en stressrespons acuut beïnvloeden.
• Hoge bloeddruk die niet goed onder controle is – plotselinge pieken in bloeddruk mogelijk bij intensieve technieken.
• Ernstige longaandoeningen (COPD, astma in aanvalsfase) – ademmanipulatie kan benauwdheid of aanval uitlokken.
• Diabetes (elk type) – intens ademwerk kan pH, zuurstofhuishouding en glucosebalans beïnvloeden.
• Epilepsie – hyperventilatie en zuurstofschommelingen kunnen een aanval triggeren.
• Ernstige psychiatrische aandoeningen (zoals psychose) – veranderde bewustzijnsstaten kunnen klachten verergeren.
• Kort na operaties of bij wonden – verhoogde druk en spanning kunnen herstel verstoren.
• Recent trauma waarbij stabilisatie nog ontbreekt – intens emotioneel proces kan overweldigend werken.

2. Alleen onder begeleiding of met aanpassingen bij:

Hier is ademwerk niet per se uitgesloten, maar vraagt het altijd om zorgvuldige afstemming, aangepaste technieken en begeleiding door een ervaren coach of therapeut.

• Astma – intens ademwerk kan benauwdheid of aanvallen uitlokken; lichte vormen kunnen vaak wél met begeleiding (neem altijd een inhalator mee).
• Gebruik van psychofarmaca (antidepressiva, angstremmers, ADHD-medicatie) – deze middelen beïnvloeden stemming en zenuwstelsel; ademwerk kan effecten versterken of verstoren.
• Ongecontroleerde schildklieraandoeningen – ademtechnieken beïnvloeden stofwisseling en hormoonbalans.
• Ernstige psychosomatische klachten – intensief ademwerk kan fysieke spanning en klachten tijdelijk verergeren.
• (Complexe) PTSS of trauma – diepgaand ademwerk kan overweldigende herbelevingen oproepen; goede begeleiding, zachtere vormen, en de juiste opbouw zijn essentieel.
• Terugkerende hyperventilatie of paniekaanvallen – krachtige technieken kunnen klachten uitlokken; start met regulatie en kalmerende oefeningen.

Dit gaat dus vooral om intensieve ademtechnieken. Rustige ademregulatie of ontspannende oefeningen zijn vaak wél geschikt – mits goed afgestemd en evt aangepast.

💬 Twijfel je? Overleg altijd met een ervaren ademcoach en je arts of specialist. Je blijft zelf verantwoordelijk voor je fysieke, mentale en emotionele welzijn.